Phòng chống bệnh truyền nhiễm trong học đường

Nhằm trang bị kiến thức cho học sinh để ngăn ngừa hiệu quả các bệnh truyền nhiễm trong mùa dịch,  nay Ban Y tế trường đã tổ chức buổi “Truyền thông phòng chống dịch bệnh trong trường học” .

Về khái niệm bệnh truyền nhiễm?

Bệnh truyền nhiễm là loại bệnh nhiễm trùng có khả năng lây lan từ người này sang người khác một cách trực tiếp hoặc gián tiếp qua môi trường trung gian (như thức ăn, đường hô hấp, dùng chung đồ dùng, máu, da, niêm mạc...) và có khả năng phát triển thành bệnh dịch.

Hiện nay có 15 bệnh truyền nhiễm thường xuyên xảy ra ở trường học điển hình là những bệnh dễ lây lan như : sởi, sốt xuất huyết, tay chân miệng.....

I.  Bệnh sởi: chủ yếu ở mầm non và tiểu học

1. Nguyên nhân gây bệnh:

        Bệnh sởi do vi rút sởi thuộc nhóm Paramyxovirus gây nên, virus sởi tồn tại ở họng và máu bệnh nhân từ cuối thời kì ủ bệnh đến sau khi phát ban một thời gian ngắn. Bệnh rất dễ lây, gây viêm long ở kết mạc mắt, đường hô hấp, tiêu hoá và các phát ban đặc hiệu.

2. Đường lây:

        Người là nguồn bệnh duy nhất, lây trực tiếp qua đường hô hấp.  

3. Triệu chứng của bệnh sởi: 

Thời kì ủ bệnh: 10 -12 ngày.

1. Thời kì khởi phát:

 - Hội chứng nhiễm khuẩn: Sốt 38,5^oC - 40^oC, nhức đầu, mệt mỏi …

           - Hội chứng xuất tiết niêm mạc:

             + Mắt: Kết mạc đỏ, phù mi mắt, chảy nước mắt, sợ ánh sáng.

             + Hô hấp: Sổ mũi, hắt hơi, khản tiếng, ho khan, có khi có ít đờm

             + Tiêu hoá: Nôn, đi ngoài phân lỏng.

           - Có hạt nội bang: Trên nền niêm mạc má viêm đỏ nổi lên những chấm trắng nhỏ, đường kính khoảng 1mm.

 2. Thời kì toàn phát:

          - Sốt cao 39^oC - 40^oC, có thể mê sảng co giật, ho nhiều, viêm nhiễm và xuất tiết đường hô hấp, chảy nước mắt.

          - Phát ban với đặc điểm:

              + Là ban rát sẩn, màu đỏ, hồng hay tía. Hình tròn hoặc hìnhn bầu dục, to bằng hạt đậu, hay cánh bèo tấm, sờ vào mềm, mịn như sờ vào tấm vải nhung, giữa các ban sởi có khoảng da lành.

4. Biến chứng:

        Virus sởi phá huỷ lớp biểu mô niêm mạc và hệ thống miễn dịch, làm giảm lượng vitamin A, do đó có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm khác.

       - Bội nhiễm: Viêm phổi, viêm phế quản, viêm thanh quản, viêm tai giữa.

       - Thần kinh: Viêm não sau sởi

       - Suy dinh dưỡng do ăn uống kiêng khem.

       - Loét miệng: Các vết loét ở trong miệng, môi lưỡi; vết loét có màu đỏ, được phủ một lớp trắng rất đau. Vết loét có thể sâu, rộng làm cho trẻ ăn khó khăn

       - Chảy mủ mắt.

5. Phòng bệnh: 

       - Phát hiện sớm và cách ly người bị sởi.

       - Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, đặc biệt sát khuẩn mũi, họng hàng ngày bằng các dung dịch sát khuẩn thông thường bằng nước muối.

       - Thực hiện vệ sinh môi trường sống, đảm bảo nhà cửa sạch sẽ và thông thoáng.

II.  Bệnh sốt xuất huyết:

1 . Nguyên nhân gây bệnh SXH:

          - Bệnh SHX là bệnh nhiễm trùng cấp do siêu vi Dengue gây ra, lây qua đường trung gian do muỗi vằn truyền bệnh ( muỗi vằn có tên khoa học là Ades aegypty ), đây là loại sống ở những nơi bùn lầy, nước đọng, chúng sống quanh vùng đông dân cư hoặc các nơi ẩm thấp kém vệ sinh.

          - Bệnh thường xảy ra vào đầu mùa mưa, cao điểm vào khoảng tháng 6 đến tháng 10 âm lịch và giảm dần vào cuối năm. Bệnh sốt xuất huyết có thể gặp ở tất cả lứa tuổi. nhưng thường gặp nhất là lứa tuổi 5-15.

          - Đặc điểm của muỗi truyền bệnh SXH như sau: muỗi màu đen, chân và thân có những đốm trắng, thường được gọi là muỗi vằn và thường đốt vào ban ngày mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối.

 2. Triệu chứng:

         - Sốt cao đột ngột, liên tục kéo dài từ 2 đến 7 ngày

         - Xuất huyết dưới dạng chấm màu đỏ rải rác trên da

         - Mệt mỏi, đau cơ, nhứt khớp, chán ăn, đau bụng, chảy máu cam.

Nếu để bệnh tiến triển nặng: sốt cao 39 đến 40 độ. Kèm theo nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu sẽ dẫn tới trụy mạch ( có nghĩa là huyết áp không đo được và không bắt được mạch ) dẫn tới tử vong.

Hiện nay chưa có vacxin và thuốc đặc hiệu để phòng bệnh. Cách phòng bệnh tốt nhất hiện nay là đảm bảo các điều kiện vệ sinh sạch sẽ như:

- Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt muỗi, bọ gậy bằng cách: đậy kín tất cả các vật dụng chứa nước ăn uống sinh hoạt như bể, chum vại, lu, thạp đựng nước.

- Thả cá vào bể, giếng, chum vại để diệt bọ gậy

- Thu gom hủy các vật dụng phế thải xung quanh nha như: chai, lọ, vỏ dừa…. dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chúa nước khi không dùng đến.

- Khi xảy ra dịch cần tăng cường các biện pháp chống dịch, làm giảm nhanh mật độ muỗi trong cộng đồng bằng cách phun hóa chất diệt muỗi.

Phòng muỗi đốt:

- Mặc quần áo dài tay che kín tay chân, ngủ trong màn kể cả ban ngày

- Dùng binh xịt muỗi, vợt điện diệt muỗi …

- Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.

- Cho người bệnh SXH nằm trong màn, tránh muỗi đốt để không lây bệnh sang người.

III. Bệnh tay chân miệng:

1. Bệnh tay chân miệng là gì?

            - Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính . Bệnh lây theo đường tiêu hóa và dễ phát triển thành dịch.

             - Bệnh do vi rút gây ra, hiện chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

2. Biểu hiện chính của bệnh Tay chân miệng

  - Bệnh biểu hiện ban đầu bằng sốt nhẹ, chán ăn, mệt mỏi, đau họng, nổi mụn nước.
   - Mụn nước trong miệng thường thấy ở lợi, lưỡi và mặt trong của má .
   - Mụn nước cũng xuất hiện ở da, thường thấy ở lòng  ban tay, lòng bàn chân…

3. Bệnh Tay chân miệng lây truyền theo đường nào?

• Bệnh lây từ người sang người:

               +Qua trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, mụn nước bị vỡ..

              +Qua đường tiêu hóa do ăn uống phải thực phẩm chứa vi rút.         

4. Cách phòng bệnh:

• Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh Tay chân miệng nên chúng ta cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

+Rửa tay nhiều lần trong ngày bằng xà phòng và nước sạch nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
         

+ Ăn chín uống chín, dùng riêng thìa, bát.

 +Thu gom, xử lý phân và chất thải đúng nơi quy định.

+ Không được chọc vỡ các mun nước, bọng nước trên da.

5. Nên làm gì khi bị mắc bệnh:

          - Khi các bạn thấy sốt và xuất hiện nốt phỏng ở bàn tay, bàn chân hoặc niêm mạc miệng, cần đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị.

          - Khi bị bệnh phải nghỉ học, hạn chế tiếp súc với người khác.

          - Không làm vỡ các nốt phỏng để tránh nhiễm trùng và lây lan bệnh.

          - Hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng, ăn thức ăn lỏng mềm.

 CÁCH PHA HÓA CHẤT, XỬ LÝ TAY CHÂN MIỆNG TẠI TRƯỜNG HỌC:

1. Bảng pha hóa chất áp dụng cho Chlorramin B 25% (thường hay sử dụng):

(*) Xử lý hàng ngày, trong 10 ngày liên tiếp kể từ ca khởi bệnh cuối cùng.

(**)    1 muỗng ăn cơm gạt tương đương  10 gam chlorramin B.

          1 muỗng cà phê gạt: tương đương 4 gam chlorramin B.

Bảng pha hóa chất ap dụng cho nước Javel 5%:

(*) Xử lý hàng ngày, trong 10 ngày kể từ ca khởi bệnh cuối cùng

Để thực hiện tốt việc phòng ngừa dịch bệnh có thể lây lan trong cộng đồng chúng ta nên thực hiện tốt các bước phòng ngừa cho chính  bản thân chúng ta và đừng quên bước rửa tay nhé! Sau đây là quy trình rửa tay theo đúng quy định của bộ y tế.

Các bước rửa tay thường quy bao gồm:

• Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay bằng nước, lấy xà phòng vào lòng bàn tay. Chà 2 lòng bàn tay vào nhau.
• Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại.
• Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón.
• Bước 4: Chà mu các ngón tay này lên lòng bàn tay kia và ngược lại (mu tay để khum khớp với lòng bàn tay).
• Bước 5: Chà ngón cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại (lòng bàn tay ôm lấy ngón cái).
• Bước 6: Chà các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.

Chú ý: Rửa tay ít nhất trong 30 giây, mỗi thao tác lặp lại ít nhất 5 lần.

Chỉ mất khoảng 30 giây cho các bước rửa tay nhưng lại đem lại rất nhiều lợi ích cho bản thân chúng ta và những người xung quanh. Do đó, mỗi người cần tự nâng cao ý thức thực hiện rửa tay đúng cách để bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.

Một số hình ảnh buổi tuyên truyền